کتاب فوت و فن ساختمان سازی(3) تاسیسات مکانیکی ساختمان نوشته  دکتر عبدالله جراغی توسط انتشارات نوآور در 712 صفحه منتشر شده است.

پروژه‌های‌ عمرانی نتیجه مشارکت و کار گروهی مهندسان مختلف در حوزه‌های عمران، معماری، برق و مکانیک است که بدون درک مشترک، همکاری تنگاتنگ و تعامل سازنده بین طرفین قابل اجرا نخواهد بود. لذا کسب مهارت در زمینه تخصصی و حداقل آشنایی اولیه در سایر زمینه‌ها یکی از مهارتهای ضروری برای کلیه دست‌اندرکاران این بخش به ویژه مدیران پروژه‌ها، مجریان و ناظران محسوب شده که نقش پر رنگی در کیفیت نهایی کار خواهد داشت.

تأسیسات مکانیکی یکی از ملزومات ضروری هر پروژه عمرانی است که در آسایش افراد و بهبود شرایط بهره‌برداری بسیار تأثیرگذار می‌باشد. متأسفانه عدم اجرای صحیح تأسیسات یکی از شکایات عمده مالکان حتی در ساختمان‌های نوساز است که سبب بروز مشکلات فراوانی می‌گردد. به عنوان مثال گرفتگی مداوم لوله‌ها، خرابی مکرر تجهیزات، بروز رطوبت به دلیل آب‌بند نبودن اتصالات، پخش بوی نامطبوع در ساختمان، عایق‌کاری نامناسب، فشار پایین و عدم آبرسانی مطلوب در طبقات فوقانی و ناکافی بودن ظرفیت تجهیزات حرارتی و برودتی تنها بخشی از عیوب شایع در این حوزه محسوب می‌شود. بالطبع ترمیم نقایص مذکور نیز به دلیل پوشش بخش زیادی از تأسیسات و لزوم تخریب بخشهایی از ساختمان به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود.

مطالب ارائه شده در کتاب فوت و فن‌های ساختمان‌سازی تا حد امکان جامع است و علاوه بر آشنایی کامل با سرفصل‌های تأسیسات مکانیکی مورد نیاز مخصوصاً در پروژه‌های ساختمانی، حاوی نکات فنی و اجرایی مرتبط و قابل استفاده برای کلیه مهندسان عمران، معماری، مکانیک و تأسیسات مکانیکی می‌باشد.

متأسفانه عدم آموزش موارد مقتضی در سرفصل‌های آموزشی و اکتفا به چند واحد نظری و غیرکاربردی در دوران تحصیل موجب بی اطلاعی و سردرگمی مهندسان عمران و معماری در این حوزه بسیار مهم گردیده است. (گرچه با توجه به سطح نازل آموزش و ارائه مطالب عمدتاً تئوری در دانشگاه‌ها، وضعیت مهندسان مکانیک نیز از حال و روز چندان مطلوبی برخوردار نمی‌باشد). همچنین با توجه به مبهم بودن متن مباحث تأسیساتی در مقررات ملی ساختمان، عملاً خواندن آنها جهت افزایش دانش فنی بسیار ملال آور و بعضاً غیرقابل درک می‌باشد. علاوه بر این، اکثر کتب این حوزه توسط مهندسان خبره در زمینه مکانیک نگاشته شده که به دلیل پیش زمینه ناکافی برای مهندسان عمران و معماری چندان قابل استفاده نمی‌باشد.

جای بسی تعجب است که با عنایت به موارد فوق‌الذکر، هنوز هم در پروژه‌های تک ناظره مسئولیت نظارت این حوزه تخصصی و پیچیده بر عهده مهندسان عمران و معماری گذاشته شده که نتایج تأسف‌بار آن نیز به عینه قابل مشاهده است. بالطبع دانش ناکافی، عدم اطلاع از نکات فنی و تخصصی، عدم تسلط بر مقررات و ضوابط مرتبط و حتی عدم توانایی در قرائت نقشه‌های تأسیسات مکانیکی سبب نظارت صوری و بروز مشکلات فراوان برای ناظران و بهره‌برداران گردیده است.

لذا با عنایت به موارد مذکور و فقدان منابع جامع در این حوزه در این مجموعه سعی شده تا عمده مراحل اجرایی تأسیسات مکانیکی ساختمان با بیان ساده و استفاده از عکس‌های مناسب توضیح داده شود. سپس در پایان هر بخش، نکات مرتبط با هر مبحث جهت اجرا یا نظارت بر آن به تناسب ارائه گردیده که برای مجریان و ناظران محترم بسیار راهگشا خواهد بود.