کتاب تشریح و شرح و درس آزمون‌های نظام مهندسی نقشه‌برداری

(طبقه‌بندی)

تجربه نشان می‌دهد که برای یادگیری اگر مباحث به صورت طبقه‌بندی شده همراه با درسنامه و سوالات مربوطه خوانده شود نتیجه بهتری خواهد داشت بنابراین تصمیم بر آن شد که کتابی به این شیوه نگارش کنم، همچنین چون این آزمون کتاب باز می‌باشد پیدا کردن مباحث برای داوطلبان بسی راحت‌تر است. در این کتاب کلیه سوالات آزمون نظام مهندسی به صورت کاملا طبقه‌بندی شده مورد بررسی قرار گرفته است.

کتاب تشریح کامل سوالات و شرح و درس آزمون نظام مهندسی نقشه‌برداری شامل ده فصل به صورت طبقه‌بندی

فصل اول نقشه برداری، فصل دوم فتوگرامتری، فصل سوم ژئودزی، فصل چهارم سیستم تعین موقعیت جغرافیایی (GPS)، فصل پنجم میکروژئودزی، فصل ششم مطالب تئوری نقشه برداری، فصل هفتم سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، فصل هشتم کلیه مطالب مهم نشریه‌ها، فصل نهم شامل کلیه سوالات مقررات‌ها و فصل دهم جدول‌ها می‌باشد.

برای هر مبحث درسنامه‌ای وجود دارد و سپس سوالات آزمون ورود به حرفه مهندسان (نظام مهندسی)، کاردان‌ها و سوالات تالیفی و کنکور‌های ارشد همراه با پاسخ کاملا تشریحی آورده شده و در پایان هر فصل خلاصه‌ای از فرمول‌های مورد نیاز و ضروری ذکر گردیده لذا داوطلب بدون هیچ دغدغه و نگرانی می‌تواند به این کتاب اتکا کند، همچنین سعی بر آن شده که اشکالات کتب دیگر که در رابطه با نظام مهندسی می‌باشد رفع و تصحیح گردد.

محتوای کتاب شامل موارد زیر می‌باشد:

• شرح و درس جامع مطالب موردنیاز آزمون‌ها
• طبقه‎‌بندی مطالب و سوالات بر اساس ریزموضوع 
• نکات جامع کلیدی و کاربردی مرتبط با هر سوال
• پاسخنامه تشریحی سوالات تا آخرین آزمون (اردیبهشت ۱۴۰۲)
• براساس آخرین ویرایش و سرفصل‌ها و دستورالعمل‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی

فهرست مطالب

مقدمه مولف

فصل اول / نقشه‌برداری

۱- ۱- مقیاس

۱-۲- فاصله‌یابی

۱-۲-۱- روش‌های تعیین فاصله

۱-۲-۲-تصحیحات اندازه‌گیری طول با نوار

۱-۲-۲-۱ تصحیح شیب (تصحیح تبدیل به افق)

۱-۲-۲-۲ اثر دما

۱-۲-۲-۳- اثر کشش

۱-۲-۲-۴- اثر خارج از امتدادی

۱-۲-۳- خطای ناشی از انحنای زمین (مسطح فرض کردن زمین)

۱-۲-۴-تصحیح مربوط به طول واقعی نوار

۱-۲-۵- تصحیح تبدیل به سطح متوسط دریا

۲-۱-۱ اثر کمانی شدن

۱-۳- ترازیابی

۱-۳-۱- روش‌های ترازیابی

۱-۳-۲- اگر تار وسط شاخص به میزان i رادیان از حالت قائم منحرف گردد میزان خطای قرائت AB’

۱-۳-۳- تاثیر اثر کرویت و انکسار در ترازیابی

۱-۳-۴- خطای کلیماسیون

۱-۳-۵- روش تعیین زاویه کلیماسیون

۱-۳-۶- خطای بست ترازیابی برای پیمایش

۱-۴- زاویه‌یابی

۱-۴-۱- زاویه‌یابی

۱-۴-۲- اندازه‌گيری زاویه قائم

خارج از ایستگاهی

۱-۴-۳- فاصله‌یابی اپتیکی

۱-۴-۳-۱- اندازه‌گيري فاصله با استفاده از دستگاه اپتیکی

۱-۴-۴- تعیین اختلاف ارتفاع با تئودولیت

۱-۴-۵- تعیین ارتفاع بلندی یک ساختمان

۱-۴-۶- فاصله‌یابی به روش پارالاکتیک

۱-۵- مختصات نقاط و امتدادها

۱-۵-۱- ژیزمان

۱-۵-۲-آزیموت

۱-۶- خطاها

۱-۶-۱- انواع خطاها

۱-۷- پیمایش

۱-۷-۱- حداکثر خطای مجاز بست زاویه‌ای پیمایش

۱-۷-۲- خطای بست مجاز مسطحاتی در کل پیمایش بسته

۱-۷-۳- خطای بست مجاز مسطحاتی در کل پیمایش باز

 

۱-۷-۴- خطای بست مجاز طولی در کل پیمایش

۱-۸- ترفیع و تقاطع

۱-۸-۱- ترفیع

۱-۹- مساحت

۱-۹-۱- تعیین مساحت مثلث با استفاده از محیط

۱-۹-۲- تعیین مساحت با استفاده از روش سیمپسون

۱-۹-۳- تعیین مساحت با استفاده از روش مختصات

۱-۹-۴- تعیین مساحت با استفاده از تبدیل به شکل‌های معین

۱-۹-۵- مساحت ثبتی

۱-۹-۶- تعیین مساحت پس از تعریض

۱-۹-۷- بدست آوردن مختصات تقسیم

۱-۹-۸- تعیین مساحت مقطعی که به صورت شکل زیر باشد

۱-۱۰- حجم

۱-۱۰-۱- روش سیمپسون

۱-۱۰-۲- محاسبه حجم با استفاده از ارتفاع

۱-۱۰-۳- فرمول سیمپسون (فرمول)

۱-۱۰-۴- محاسبه حجم عملیات خاکی راه به وسیله مقطع متوسط

۱-۱۰-۴-۱- محاسبه حجم عملیات خاکی بین دو نیمرخ هم نام (هر دو خاکبرداری یا هر دو خاکریزی)

۱-۱۰-۴-۲- محاسبه حجم عملیات خاکی بین دو نیمرخ غیر هم نام (یکی خاکبرداری و دیگری خاکریزی)

۱-۱۰-۴-۳- محاسبه حجم عملیات خاکی بین یک نیمرخ ساده (خاکریزی یا خاکبرداری) و یک نیمرخ مختلط (خاکریزی و خاکبرداری)

۱-۱۰-۴-۴- محاسبه حجم عملیات خاکی بین دو نیم رخ مختلط هم نام (خاکریزی و خاکبرداری متقابل)

۱-۱۰-۴-۵-محاسبه حجم عملیات خاکی بین دو نیمرخ مختلط غیر هم نام (خاکریزی و خاکبرداری غیرمتقابل)

۱-۱۱- قوس‌ها

۱-۱۱-۱- قوس ساده

۱-۱۱-۱-۱- محاسبه شعاع قوس ساده

۱-۱۱-۱-۲- تعیین شعاع قوس دایره در حالت عبور از یک نقطه اجباری

۱-۱۱-۲- قوس مرکب

۱-۱۱-۲-۱- قوس مرکب دو مرکزی

۱-۱۱-۲-۲- با استفاده از شعاع معادل

۱-۱۱-۲-۳- قوس مرکب معکوس

۱-۱۱-۲-۳-۱- حالت خاص از قوس مرکب معکوس که در این حالت

۱-۱۱-۳- قوس کلوتوئید

۱-۱۱-۴- قوس قائم

۱-۱۱-۴-۱- فرم کلی معادله سهمی درجه ۲

۱-۱۱-۴-۲- با توجه به شکل فاصله قائم هر نقطه از قوس قائم تا خط مماس ورودی به صورت زیر است

۱-۱۱-۴-۳- فاصله قائم وسط () و انتهای قوس () از مماس ورودی

۱-۱۱-۴-۴- محاسبه فاصله بالاترین (یا پایین ترین) نقطه روی قوس قائم از شروع قوس و ارتفاع آنان

خلاصه‌ای از فرمول‌ها

فاصله‌یابی اپتیکی

حجم

فصل دوم / فتوگرامتری

۲-۱- زوایه میدان دید

۲-۱-۱- زاویه میدان دید

۲-۱-۲- طبقه‌بندی دوربین‌ها براساس زاویه میدان دید

۲-۱-۳- B باز هوایی طبق رابطه روبرو با فاصله کانونی رابطه عکس دارد

۲-۱-۴- مشکل SWA

۲-۲- مشخصات عکس

۲-۲-۱- مرکز تصویر (projection center)

۲-۲-۲- فاصله اصلی (principle distance)

۲-۲-۳- محور اصلی (principle Axis)

۲-۲-۴- نقطه اصلی (principle point)

۲-۲-۵- نقطه نادیر (Nadir point)

۲-۲-۶- زاویه تیلت (Tilt Angle)

۲-۲-۷-خط هم بار (Iso line)

۲-۲-۸- خط اصلی (principle line)

۲-۲-۹- صفحه اصلی (principle plane)

۲-۲-۱۰- نقطه هم بار (Iso center point)

۲-۳- انواع عکس‌ها

۲-۳-۱- عکس قائم

۲-۳-۲- عکس مایل

۲-۳-۳- عکس خیلی مایل

۲-۴- مقیاس عکسی

۲-۴-۱- مختصات زمین عکس قائم برای نقطه‌اي مانند a

۲-۵- جا به جایی ناشی از اختلاف ارتفاع

۲-۶- پوشش عکس‌ها

۲-۶-۱- پوشش طولی

۲-۷- پارالاکس

۲-۷-۱- به دست آوردن اختلاف ارتفاع با استفاده از پارالاکس

۲-۷-۲- مقیاس عکس غیر قائم

۲-۷-۴- کشیدگی تصویر(image motion)

۲-۸- خطای سیستماتیک

۲-۹- توجیه داخلی، توجیه نسبی، توجیه مطلق

۲-۱۰- مثلث‌بندی

۲-۱۰-۱- روش‌های مثلث‌بندی

۲-۱۱- فیلم هوایی

۲-۱۱-۱- نوع لایه حساسی فیلم

۲-۱۱-۲- سرعت فیلم هوایی (AFS یا EAFS)

فصل سوم / ژئودزی

۳-۱- کپلر

۳-۱-۱- قوانین کپلر

۳-۲- پرسشن (رقص محوری)

 

۳-۲-۱- اکلپتیک

۳-۲-۲- میل محوری

۳-۲-۳- در سه حالت پرسشن وجود ندارد

۳-۲-۴- شب‌های مساوی

۳-۳- نوتیشن

۳-۴- نوتیشن آزاد (حرکت قطبی)

۳-۵- میدان ثقل زمین

۳-۵-۱- نیروی جاذبه

۳-۵-۲- نیروی گریز از مرکز (Fc)

۳-۵-۳- نیروی ثقل

۳-۵-۴- شتاب کرلیوس

۳-۶- شبکه‌های ژئودزی

۳-۶-۱- شبکه‌های ژئودزی با توجه به دقت

۳-۶-۱-۱- شبکه درجه یک

۳-۶-۱-۲- شبکه درجه دو

۳-۶-۱-۳- شبکه درجه سه

۳-۶-۲- شبکه‌های ژئودزی براساس نوع مولفه‌ی مختصاتی

۳-۶-۲-۱- مسطحاتی

۳-۶-۲-۲- ارتفاعی

۳-۷- انواع سطوح زمین

۳-۷-۱- ژئوئید (شکل فیزیکی زمین)

۳-۷-۱-۱- ارتفاع ژئوئید (N)

۳-۷-۱-۲- ارتفاع بیضوی (h)

۳-۷-۱-۳- ارتفاع اورتومتریک (H)

۳-۷-۲- SST

۳-۷-۲-۱- عوامل موثر بر SST

۳-۷-۳- شبه ژئوئید

۳-۷-۴- تلروئید

۳-۷-۵- سطوح هم پتانسیل

۳-۸- شعاع نصف النهاری و قائم اولیه

۳-۸-۱- جذرمد

۳-۹- انواع سیستم‌های مختصات

۳-۹-۱- ژئوسنتریک

۳-۹-۲- توپوسنتریک

۳-۹-۱-۱- انواع سیستم‌های ژئوسنتریک

۳-۹-۲-۱- انواع سیستم‌های توپوسنتریک

۳-۹-۳- انواع سیستم ژئودتیک

۳-۹-۳-۱- (G)

۳-۹-۳-۲- سیستم LG (ژئودتیک محلی)

۳-۱۰- سیستم تصویر

۳-۱۰-۱- انواع سیستم تصویر

۳-۱۰-۱-۱- مشابه

 

۳-۱۰-۱-۲- هم فاصله

۳-۱۰-۱-۳- هم مساحت

۳-۱۰-۲- ضریب مقیاس

۳-۱۰-۳- سیستم تصویر مرکاتور

۳-۱۰-۴- سیستم تصویر ترانسفور مرکاتور (TM)

۳-۱۰-۵- سیستم تصویر UTM

۳-۱۰-۶- سیستم تصویر لامبرت

۳-۱۱- تئوری ارتفاعات و شبکه‌های ارتفاعی

۳-۱۱-۱- عدد ژئوپتانسیل

۳-۱۱-۲- سیستم ارتفاعی دینامیکی

۳-۱۱-۳- سیستم ارتفاعی ارتومتریک

فصل چهارم / سیستم تعیین موقعیت جهانیGPS

۴-۱- سیستم تعیین موقعیت جهانی GPS

۴-۲- ایجاد شبکه‌های موردی و مسطحاتی موردی و محلی با استفاده از GPS

۴-۲-۱- طراحی

۴-۲-۱-۱- شبکه‌های اصلی با گسترش سطحی.

۴-۲-۱-۲-شبکه‌‌های اصلی با گسترش طولی.

۴-۲-۱-۳- شبکه‌های محلی کوچک.

۴-۲-۱-۴- انتقال مختصات از شبکه‌های مبنایی موجود

۴-۲-۱-۵- ایجاد شبکه‌های مبنایی مسطحاتی کلاسیک: درجه ۱ و ۲ و ۳

۴-۳- سیستم مختصات

۴-۴- دقت مختصات

۴-۴-۱- مسطحاتی

۴-۴-۲- دقت ارتفاعی

۴-۴-۳- دقت مختصات سه بعدی

۴-۵- تعریف درستی (accuracy) و دقت (precision)

۴-۵-۱- دقت مطلق

۴-۵-۲- دقت نسبی

۴-۶- ضریب تعدیل دقت (DOP)

۴-۷- روش استاتیک

۴-۸- انواع GPS

۴-۹- روش‌های تفاضلی

۴-۹-۱- روش تفاضلی یگانه بین گیرنده‌ها

۴-۹-۲- روش‌های تفاضلی یگانه بین ماهواره‌ها

۴-۹-۳- روش‌های تفاضلی بین اپک‌ها

۴-۹-۴- روش‌های تفاضلی دوگانه

۴-۹-۵- روش‌های تفاضلی سه‌گانه

۴-۹-۶- آنتن

۴-۹-۷- تعیین بهترین زمان مشاهدات

فصل پنجم / میکروژئودزی

۵-۱- میکروژئودزی

۵-۱-۱- دقت مورد نظر در میکروژئودزی

۵-۲- بیضی‌های خطا

۵-۲-۱- بیضی خطای مطلق

۵-۲-۲- بیضی خطای نسبی

۵-۳- سیستم تعیین موقعیت جهانی (GPS)

۵-۳-۱- شبکه‌های میکروژئودزی دوره‌ای

۵-۳-۲- سیستم مونیتورینگ دائمی و پیوسته

۵-۴- سرشکنی

۵-۴-۱- تست بعد از سرشکنی

۵-۵- قابلیت اطمینان

۵-۵-۱- قابلیت اطمینان داخلی

۵-۵-۲- قابلیت اطمینان خارجی

۵-۶- مراتب طراحی شبکه‌های میکروژئودزی

۵-۶-۱- طراحی مرتبه صفر

۵-۶-۲- طراحی مرتبه اول

۵-۶-۳- طراحی مرتبه دوم

۵-۶-۴- طراحی مرتبه سوم

فصل ششم / مطالب تئوری نقشه‌برداری

فصل هفتم / سیستم اطلاعات مکانی GIS

۷-۱- سیستم اطلاعات مکانی GIS.

۷-۱-۱- داده مکانی

۷-۲- مدل داده

۷-۲-۱- مدل داده رستری

۷-۲-۲- مدل داده‌برداری

۷-۳- انواع مدل داده کلاسیک

۷-۳-۱- مدل داده‌ی سلسله مراتبی یا درختی

۷-۳-۲- مدل داده شبکه‌ای

۷-۳-۳- مدل داده رابطه‌ای

۷-۴- مراحل ایجاد سیستم اطلاعات مکانی

فصل هشتم / نشریه‌ها

۸-۱- کارتوگرافی

۸-۱-۱- قطع‌بندی و شماره‌گذاری نقشه‌های مسیر

۸-۱-۲- انتخاب رنگ

۸-۱-۲-۱- کاربرد عملی رنگ

۸-۲- داده‌های شبکه‌ای و تصویری

۸-۲-۱- متادیتا

۸-۲-۲- اطلاعات مربوطه به مرجع‌دهی هندسی

۸-۲-۳- تعریف مدل ارتفاعی رقومی زمین

 

۸-۲-۳-۱- ساختار مدل ارتفاعی رقومی

۸-۲-۴- پردازش زوج تصاویر ماهواره‌ای

۸-۲-۵- پردازش زوج تصاویر هوایی

۸-۲-۶- واسطه یابی (Interpolation)

۸-۲-۶-۱- نواحی خالی از داده‌‌های ارتفاعی

۸-۲-۶-۲- نواحی دارای ارتفاع متغیر

۸-۲-۶-۳- پهنه‌های بزرگ آبی

۸-۲-۷- خطاهای سیستماتیک

۸-۲-۸- خطاهای تصادفی

۸-۲-۹- دقت ارتفاعی.

۸-۲-۱۰- مشخصات کلی مدل ارتفاعی رقومی

۸-۲-۱۱- فرمت

۸-۲-۱۱-۱- فرمت رستری

۸-۲-۱۱-۲- فرمت متنی

۸-۲-۱۲- انواع نقشه‌های تصویری.

۸-۲-۱۲-۱- تصاویر غیر قائم (Ungeorectified)

۸-۲-۱۲-۲- تصاویر مختصات‌دار

۸-۲-۱۲-۳- نقشه‌های تصویری قائم

۸-۲-۱۲-۴- موزاییک‌های تصویری کنترل شده (مختصات‌دار)

۸-۲-۱۳- مشخصات داده‌های ورودی

۸-۲-۱۳-۱- عکسهای هوایی رقومی (اسکن) شده

۸-۲-۱۳-۲- تصاویر هوایی و ماهوارهای

۸-۲-۱۳-۳- مدل ارتفاعی رقومی زمین

۸-۲-۱۳-۴- نقاط کنترل (اندازه‌گیری شده یا استخراج شده از نقشه)

۸-۲-۱۳-۵- پارامترهای سنجنده

۸-۲-۱۳-۶- اخذ تصاویر هوایی و ماهواره‌ای

۸-۳- هیدروگرافی

۸-۳-۱- خطا

۸-۳-۲- خطوط عمق‌یابی

۸-۲-۳- خطوط عمق‌یابی میانی

۸-۳-۴- خطوط كنترل

۸-۳-۵- درستی

۸-۳-۶- دقت

۸-۳-۷- سطح اطمینان

۸-۳-۸- (سطح مبنای چارت) چارت دیتوم

۸-۳-۹- (سطح مبنای عمق‌یابی) ساندینگ دیتوم

۸-۳-۱۰- عمق

۸-۳-۱۱- (عمق‌یابی) ساندینگ

۸-۳-۱۲- مدل عمق‌یابی

۸-۳-۱۳- چارت دریائی

۸-۳-۱۴- نقشه عمق‌یابی نهایی

۸-۳-۱۵- مقطع عرضی رودخانه

 

۸-۳-۱۶- تعیین سرعت وجهت جریان‌های جزرومدی

۸-۳-۱۷- نمونه‌برداری از بستر و آب

۸-۳-۱۸- خط ساحل

۸-۳-۱۹- اسكله

۸-۳-۲۰- موج شكن

۸-۳-۲۱- تعاریف مربوط به عوارض

۸-۳-۲۱-۱- عارضه با موقعیت كاملا مشخص

۸-۳-۲۱-۲- عارضه با موقعیت تقریباً مشخص

۸-۳-۲۱-۳- عارضه با موقعیت نامشخص

۸-۳-۲۲- معیار كامل بودن نقشه

۸-۳-۲۳- نحوه ارائه اطلاعات

۸-۳-۲۳-۱- (Horizontal Datum) سطح مبنای افقی

۸-۳-۲۳-۲- (Map Projection) سیستم تصویر

۸-۳-۲۳-۳- (Vertical Datum) سطح مبنای ارتفاعی

۸-۳-۲۳-۴- (Datum in Lakes) سطح مبنای عمق‌یابی

۸-۳-۲۴- دستورالعمل تهیه نقشه عمق‌یابی

۸-۳-۲۴-۱- شناسائی

۸-۳-۲۴-۲- طراحی

۸-۳-۲۵- عملیات صحرائی

۸-۳-۲۵-۱- شناسائی و ساختمان نقاط كنترل ساحلی( ارتفاعی ومسطحاتی)

۸-۳-۲۶- برداشت خط ساحلی

۸-۳-۲۷- عملیات عمق‌یابی

۸-۳-۲۷-۱- انتخاب شناورمناسب

۸-۳-۲۷-۲- اندازه گیری سرعت صوت در آب

۸-۳-۲۸- محاسبه انتقال سطح مبنا از یک اشل موجود (بندر استاندارد)

۸-۳-۲۹- تعیین سطح مبنای عمق‌یابی در رودخانه‌های تحت تاثیر جزرومد

۸-۳-۳۰- طراحی خطوط میانی در مناطق گپ

۸-۳-۳۱- تحلیل رژیم‌های جزرومدی

۸-۳-۳۲- محاسبه سطح مبنای عمق‌یابی CHART DATUM (CD)

۳-۸-۳۳- محاسبه ارتفاع سطوح متوسط جزرومدی

فصل نهم / مقررات‌ها

فصل دهم / جداول‌

منابع و مآخذ

انتشارات نوآور